Την κοιλάδα που απλώνεται ανάμεσα στον παραλιακό δρόμο και το δρόμο προς Πεντεόρια – Βουνιχώρα, τρία χιλιόμετρα βοριοδυτικά από το Γαλαξείδι πολλοί ονομάζουν Παλαιογαλάξιδο. Δεν πρόκειται βέβαια για το Παλαιογαλάξειδο που αναφέρει το “Χρονικό“, τα ερείπια του οποίου βρίσκονται δυτικότερα του δρόμου, μετά την Παλιοπαναγιά αλλά για μια αρχαία εγκατάσταση όπως μαρτυρούν πολλά αρχαία ερείπια. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε καμία αναφορά σε αυτήν, στα βιβλία που αναφέρονται στις αρχαιότητες της περιοχής.
Στο κεντρικό σημείο του Ελαιώνα υπάρχει ένα ξέφωτο χωρίς ελαιόδεντρα, εκεί όπου είναι το γνωστό πηγαδάκι. Αμέσως ανατολικά προς τη θάλασσα υπάρχει ένας ορθογώνιος αρχαίος πύργος με καλοδουλεμένους ορθογώνιους λίθους. Μόνο τρεις σειρές δόμων έχουν απομείνει στο υψηλότερο μέρος του τοίχους ενώ το εσωτερικό είναι γεμάτο από τα γκρεμίσματα που δεν επιτρέπουν την αναγνώριση εσωτερικής διάταξης. Πεσμένοι δόμοι βρίσκονται σε αρκετή απόσταση. Αμέσως νοτιότερα υπάρχει αρχαίος αναλημματικός τοίχος και στο χαμηλότερο επίπεδο αρχαία υδατοδεξαμενή αχλαδόσχημη με κεραμική επάλειψη. Γύρω τριγύρω υπάρχει σωρεία θραυσμάτων αρχαίων κεραμίδων.
Το χωράφι που βρίσκεται ο πύργος αυτός έχει πριν από μερικά χρόνια περιφραχτεί από τον Βουνιχωρίτη ιδιοκτήτη του. Νοτιότερα του πύργου αυτού και προς τη θάλασσα αναγνωρίζονται μέσα στα χωράφια πολλοί αρχαίοι δομικοί λίθοι διαφόρων μεγεθών και αρχαία θεμέλια. Καθώς τα χωράφια οργώνονται, αναδύονται στην επιφάνεια σωροί από αρχαία όστρακα και κεραμίδια.
Στο δυτικό άκρο του ξέφωτου όπου είναι το πηγάδι που προαναφέραμε, ανακαλύψαμε ένα θραυσμένο ελαιοτρίβι, λαξευμένο σε μονόλιθο με τα θραύσματα της μυλόπετρας εκεί κοντά. Επίσης υπάρχει πλάι ένα στρογγυλό πατητήρι λαξευμένο σε βράχο. Παρακάτω βρέθηκε ένα θραύσμα στομίου μεγάλου πιθαριού με διάμετρο ανοίγματος που θα ήταν 70 εκ. που πρέπει να ανήκε σε δοχείο διαχωρισμού λαδιού.
Καλέσαμε φίλους αρχαιολόγους να επισκεφθούν το χώρο. Ήρθε η Διευθύντρια Δελφών Ροζίνα Κολώνια, τη συνόδευε ο επιμελητής Σωτήρης Ραπτόπουλος και η αρχαιοφύλακας Γαλαξειδίου Παγώνα Κοντούλη με το σύζυγο της. Επίσης οι καθηγητές Πέτρος Θέμελης και Πάνος Βαλαβάνης με τη αρχαιολόγο σύζυγό του Έφη Μπαζιωτοπούλου και ο δημοσιογράφος Άδωνις Κύρου. Όλοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον και έκπληξη πως δεν είχε η περιοχή ελκύσει την προσοχή μέχρι σήμερα. Αποφασίστηκε ότι η περιοχή πρέπει να κηρυχθεί. Από ότι γνωρίζουμε δεν έχει πραγματοποιηθεί κήρυξη. Εν τω μεταξύ στην περιοχή έχει αναπτυχθεί έντονη οικοδομική δραστηριότητα.
Συντεταγμένες 38024΄34.46΄΄Β 22021΄40.47΄΄ Ε υψ. 108 μ.
Δείτε την παρουσίαση: “Αρχαία ίχνη στον κάμπο του Γαλαξειδιού” (pdf)
Greek 
English